E-BÜLTEN

parlak fikir köşesi

Bütün kuşlarda soluk borusunun altında “syrinks” adı verilen ve ses çıkarmaya yarayan bir çift yapı bulunur. Fakat papağanlarda sadece bir syrinks var. Bu da tıpkı insanlardaki ‘larinks’ adlı yapıya benziyor.

Papağanların beyinlerinin ön kısmında, insanlarda olduğu gibi sesleri öğrenme ve taklit edebilme becerisi kazandıran bölgeler de mevcut. Sesle ilgili bu öğrenme ve kontrol becerisi diğer kuş türlerinde mevcut değil. Bu sayede papağanlar, tıpkı insanlar gibi ses çıkarma becerisine sahipler.

Ancak konuşabilseler de sözcükleri anladıklarını söyleyemiyoruz. Yapılan araştırmalar; papağanların yaşadıkları ortama uyum sağlamak adına etkin koşullanma kurallarına göre davrandıklarını gösteriyor. Diğer bir deyişle, eğer bir kelimeyi söylediklerinde ödüllendiriliyorlarsa, sadece bu yüzden tekrarlıyor olabilirler.

Yapılan bir deneyde insanlar için anlamsız olan kelimeler papağanlara öğretildi ve ödül olarak kraker verildi. Papağanların kraker istedikleri zaman bu kelimeyi söyledikleri görüldü. Bu da demek oluyor ki, papağanların kelimelerin anlamlarına ilişkin en ufak bir algıları yok ya da kraker, kelimenin bir anlama sahip olup olmamasından daha önemli.

Kaynak: Popular Science Türkiye, Ocak 2019, Sayı 81, Sayfa 93